Zo zorg je voor nuttige feedback die aankomt bij je studenten

Als je aan de slag gaat met feedback geven in je lessen, wil je natuurlijk dat dit effectief en efficiënt gebeurt. Je wilt dat je studenten de feedback die je geeft, begrijpen en dat ze het gebruiken om hun leerproces en zichzelf te verbeteren. Maar hoe doe je dat? Hoe zorg je dat je feedback nuttig en constructief is en bijdraagt aan het leerproces van je studenten?

Feedback is een onmisbaar onderdeel van het onderwijs. Mits het op een goede manier gebeurt, geeft het zowel de leraar als de student inzicht in de voortgang van de student en wat de struikelblokken zijn. Het helpt studenten hun leerdoelen te behalen en zichzelf te ontwikkelen.

Wil je ook effectievere feedback voor je studenten? Meld je aan en probeer The Markers gratis uit!

Waarom zou je feedback geven?

Er is ontzettend veel onderzoek gedaan naar de effectiviteit van feedback (o.a. Hattie in 1999, 2009.). Daaruit blijkt dat feedback een zeer handig middel is om de leerprocessen van mensen te verbeteren. Met effectieve feedback...

• … verhoog je de inzet van je studenten.
• … ontwikkelen studenten effectievere leerstrategieën.
• … verhogen studenten hun autonomie en zelfregulatie.
• … geef je als leraar specifiekere leerdoelen en succescriteria.
• … zie je als leraar de impact van jouw lessen.

Wat is nuttige feedback?

Niet alle feedback is even nuttig. Dat kan te maken hebben met hoe je feedback geeft. Iets als: “Dat doe je niet goed!” is niet opbouwend en daardoor ook niet bruikbaar; de ontvanger kan zichzelf niet verbeteren met deze opmerking. Probeer daarom altijd feedback te geven waar de ontvanger iets mee kan. Bijvoorbeeld: “Wat heb je al veel gedaan! Misschien kun je nog even naar de feiten in hoofdstuk 2 kijken, daar staat nog wat onjuiste informatie in.” De tweede vorm van feedback is niet alleen veel vriendelijker, maar geeft de ontvanger ook een concreet aandachtspunt zonder direct aan te geven wat hij precies moet veranderen. Op deze manier moet hij zijn eigen vaardigheden inzetten om te achterhalen wat er precies niet klopt in het hoofdstuk.

Of feedback nuttig is, hangt ook af van waar je feedback op geeft. Dat kan op vier verschillende niveaus:

1. Taakgericht - hoe goed een bepaalde taak is begrepen of uitgevoerd.

2. Gericht op het leerproces - wat heeft de student gedaan om de taak zo goed mogelijk uit te voeren?

3. Zelfregulatie - welke keuzes heeft de student gemaakt?

4. De persoon - kwaliteiten die de student heeft.

Feedback gericht op zelfregulatie en het leerproces worden over het algemeen als het meest effectief gezien. Deze feedback kan een student namelijk niet alleen koppelen aan een specifieke opdracht, maar juist aan het proces of zijn aanpak. Dat is leerzaam bij een volgende opdracht en om leerdoelen te behalen. Feedback op persoonlijke eigenschappen is vaak niet nuttig omdat het niet veel zegt over de ontwikkeling van een student in de richting van een leerdoel.

De beste tips om aan de slag te gaan met feedback direct in je mailbox?

Meld je aan voor onze nieuwsbrief. Je krijgt dan van ons elke maand een mailtje met concrete tips voor meer feedbackgedreven onderwijs.

Wat heb je nodig om nuttige feedback te geven?

Nu je weet wat nuttige feedback precies inhoudt en wat de voordelen ervan zijn, gaan we kijken naar wat je nodig hebt om te zorgen dat jouw feedback effectief is. Eén van de eerste dingen waar je naar moet kijken, zijn leerdoelen en lesdoelen. Deze doelen helpen studenten om te begrijpen wat er van hen verwacht wordt.

Leerdoelen zijn vaak grotere doelen waar studenten in een bepaalde periode van lessen naartoe werken. Lesdoelen zijn kleiner. Dit zijn de zaken die een student na een les moet kunnen.

→ Meer weten over hoe je goede leerdoelen opstelt? Lees onze tips!

Naast leer- en lesdoelen, zijn ook succescriteria onmisbaar bij goede feedback geven. Succescriteria stel je op om studenten te helpen om de les- en leerdoelen te behalen. Het zijn standaarden waarmee jij én je student kunnen bepalen of de leerdoelen bereikt zijn. Ze geven aan waar de student staat in relatie tot het leerdoel en bieden houvast.

Feedback inplannen in 4 stappen

Nuttige feedback kan dus niet zonder leerdoelen en succescriteria. Maar ook niet zonder goede planning. Zorg altijd eerst voor een gedegen plan voordat je aan de slag gaat met feedback in je lessen. Hoe beter jij een periode voorbereidt, hoe groter de kans is dat je succes zult ervaren.

Stap 1: leerdoelen vaststellen
Begin met het vaststellen van leerdoelen voor een bepaalde periode, bijvoorbeeld tien weken. Je kunt hierbij de overkoepelende leerdoelen van het SLO of de leerdoelen van een methode als basis gebruiken. Zorg dat studenten weten wat deze leerdoelen zijn door ze bijvoorbeeld te communiceren in de ELO of door ze regelmatig onder de aandacht te brengen tijdens je lessen.

Stap 2: succescriteria formuleren
Als je de leerdoelen hebt vastgesteld, formuleer je succescriteria waarmee jij en je studenten kunnen meten wat de voortgang is en waar nog aan gewerkt moet worden.

Stap 3: lesdoelen opstellen
Vervolgens borduur je voort op de leerdoelen uit stap 1 en de bijbehorende succescriteria door specifieke doelen te maken voor iedere les. Wat wil je dat je studenten na een les kunnen? Zorg dat deze doelen uiteindelijk bijdragen aan het behalen van de overkoepelende leerdoelen.

Stap 4: plan voortgangsgesprekken
Plan gedurende een periode een paar momenten in waarop je samen met de student de feedback bespreekt. Dit hoeft niet uitgebreid en kan bijvoorbeeld ook in een les waarin een toets besproken wordt.

Hoe zorg je dat jouw feedback gebruikt wordt?

Als je studenten niet weten wat er van ze verwacht wordt, is de kans groot dat ze niet zo gemotiveerd zijn om aan de slag te gaan. Daarom zijn de leerdoelen, lesdoelen en succescriteria zo belangrijk. Dit zorgt ervoor dat studenten ook daadwerkelijk iets doen met de feedback die ze krijgen.

Maak daarom altijd goed duidelijk wat de leerdoelen van een periode zijn en herhaal deze regelmatig. Hetzelfde geldt voor de lesdoelen. Noem deze niet alleen als de les begint, maar refereer er ook aan gedurende de les zelf. De lesdoelen zijn heel belangrijk voor de motivatie van studenten. Een leerdoel voor een periode is niet altijd tastbaar voor studenten, juist omdat het vaak een wat groter doel is. De losse lesdoelen zijn al veel concreter. Bovendien ervaren studenten sneller een succeservaring als ze zien dat ze de lesdoelen beheersen. En dat motiveert!

Overstappen naar feedbackgedreven onderwijs kan behoorlijk tijdsintensief zijn. Het programma van The Markers zorgt voor ruimte door nakijkwerk uit handen te nemen. Vervolgens kunnen we samen de benodigde stappen zetten om aan de slag te gaan met leerdoelen, succescriteria en feedback.

→ Wil je ook effectievere feedback voor je studenten? Probeer The Markers gratis uit!