Aan de slag met formatief evalueren | Het belang van fase 1: verwachtingen verhelderen

Als je gaat starten met formatief evalueren is het belangrijk dat studenten weten hoe succes eruit ziet. Dit is fase 1 van de formatief evalueren-cyclus. In deze fase geef je als docent duidelijkheid over wat de leerdoelen voor een bepaalde periode zijn én ga je (zelfstandig of samen met je studenten) aan de slag om passende succescriteria vast te stellen. Hoe doe je dat? En waarom is het zo belangrijk om je studenten te betrekken in fase 1: verwachtingen verhelderen?

Zelf de voordelen van The Markers ervaren? Meld je aan en start gratis met ons feedbackplatform! Probeer het uit met een échte opdracht en ervaar de waarde van feedback geven in de praktijk.

De overgang naar formatief evalueren en feedbackgedreven onderwijs is er eentje die in verschillende fases gebeurt:

Fase 1: verwachtingen verhelderen
Fase 2: studentreacties ontlokken en verzamelen
Fase 3: reacties interpreteren en analyseren
Fase 4: communiceren met studenten over resultaten
Fase 5: vervolgacties ondernemen: onderwijs en leren aanpassen

Deze fases samen vormen de formatief evalueren-cyclus. Formatief evalueren is niet iets wat je ‘even’ doet. Het is een proces waar je dagelijks mee bezig bent. Daarmee stem je lesgeven, leren en toetsen beter op elkaar af.

Waarom zijn leerdoelen en succescriteria belangrijk?

Leerdoelen geven richting aan het leren, voor zowel student als docent. Succescriteria beschrijven concreet hoe succes voor een specifiek leerdoel eruit ziet. Voor een docent zijn de leerdoelen met succescriteria belangrijk om doelgericht informatie te verzamelen over het leerproces van de student. Daarnaast geven goede leerdoelen en succescriteria de docent ook de mogelijkheid om feedback op maat te geven.

→ Hoe stel je goede leerdoelen en succescriteria op? Lees onze tips

Voor de student zijn ze van belang om samen met de docent na te denken over hoe hij het beste de leerdoelen kan behalen, om feedback te kunnen begrijpen en te verwerken en om op werk van zichzelf of anderen te kunnen reflecteren.

Bovendien zijn zowel leerdoelen als succescriteria onmisbaar voor feedback geven waar je studenten mee verder kunnen.

De beste tips om aan de slag te gaan met feedback direct in je mailbox?

Meld je aan voor onze nieuwsbrief. Je krijgt dan van ons elke maand een mailtje met concrete tips voor meer feedbackgedreven onderwijs.

Hoe werkt fase 1: verwachtingen verhelderen in de praktijk?

Succescriteria kun je zowel zelfstandig als samen met je studenten vaststellen. We lichten beide methodes toe.

Succescriteria opstellen met studenten

In de klas ga je samen met je studenten in gesprek over het belang van leerdoelen. Om beter te begrijpen wanneer iets van goede kwaliteit is, kunnen de studenten zelf succescriteria formuleren. Je kunt bijvoorbeeld voorbeeldsuccescriteria van wisselende kwaliteit verzamelen en deze aan de studenten voorleggen. Laat de studenten eerst individueel naar de voorbeelden kijken en ze vervolgens in groepjes en tot slot in een klassengesprek bespreken. Laat ze bijvoorbeeld nadenken over:

• Wanneer is een succescriteria goed?
• Zijn succescriteria voor iedereen hetzelfde?
• Wat gebeurt er als een succescriteria niet duidelijk is?

Al discussiërend ontstaan er criteria waaraan goede succescriteria voldoen. Deze criteria kun je gebruiken bij het vaststellen van de succescriteria bij de echte leerdoelen van de komende periode. Het voordeel van deze aanpak, is dat studenten actief meedenken over wat succes voor hen betekent. Bovendien kunnen ze hierdoor hun eigen leren ook beter monitoren. Hierdoor is het later in het leerproces makkelijker om te meten waar een student staat en wat hij nog moet doen om een leerdoel te halen.

Zelfstandig succescriteria opstellen met handige templates

Als je wilt starten met het opstellen van succescriteria voor je lessen, wil je dit misschien nog niet direct met je studenten doen. En dat is prima! Het belangrijkste is dat studenten weten wat de leerdoelen en succescriteria zijn, zodat iedereen weet wat er verwacht wordt. The Markers biedt jou bovendien handige standaard templates, waarmee je automatisch leerdoelen en succescriteria kunt opstellen. Hierdoor heb je juist in die lastige beginfase meer tijd om te wennen aan het werken met succescriteria en leerdoelen, en kun je je volledig bezig houden met het bespreken van de succescriteria en leerdoelen in je lessen.

→ Benieuwd naar de templates? We vertellen je er graag meer over in een persoonlijk gesprek

Verwachtingen verhelderen: dit heb je er aan

Verwachtingen verhelderen doe je dus zeker niet alleen voor jezelf, maar vooral ook voor je studenten. Door in deze fase aandacht te besteden aan leerdoelen en succescriteria, pak je vier belangrijke voordelen mee:

1. Studenten en docent werken doelgericht
Door verwachtingen te verhelderen, zorg je ervoor dat je studenten én jijzelf helder hebben wat het doel van een bepaalde periode is. Je werkt dus doelgerichter en zult sneller kiezen voor activiteiten die inzicht geven in hoe ver je bent in het halen van je doel. Het helpt je studenten om zich bewuster te maken van hun groei en ontwikkeling over de lessen en leerjaren heen.

2. Studenten leren kwaliteit herkennen
Door samen met studenten de succescriteria op te stellen, leren studenten sneller om kwaliteit te herkennen en kunnen ze hun eigen werk óók beter beoordelen. Bovendien helpt het ook om bijvoorbeeld peerfeedback mogelijk te maken.

3. Studenten weten waarom ze iets leren
Als studenten niet weten waarom ze iets leren, is hun motivatie beduidend minder. Door verwachtingen te verhelderen in fase 1 van de formatief evalueren-cyclus geef je het leren van je studenten meer betekenis. Zo wordt de relevantie van een stappenplan kunnen opstellen ineens een stuk waardevoller voor studenten van een beroepsgerichte opleiding, als ze beseffen dat ze later in hun werk óók verplichte protocollen en stappenplannen moeten doorlopen.

4. De mogelijkheid om betere feedback te geven
Het verhelderen en communiceren van leerdoelen en succescriteria is essentieel om je studenten optimaal te laten leren van de feedback die je geeft. De succescriteria maken het mogelijk om heel specifiek aan te geven waar een student al goed op scoort en waar hij juist nog aan moet werken. Zo wordt feedback geven écht waardevol!

Zelf de voordelen van The Markers ervaren? Meld je gratis aan! Probeer het uit met een échte opdracht en ervaar de waarde van feedback geven in de praktijk.